Boşanma davaları, özellikle çiftlerin maddi haklarını içeren birçok hukuki mesele doğurabilir. Bu meselelerden biri de mehir alacağıdır. Mehir, İslam hukukuna dayanan bir kavram olup, evlilik sırasında erkeğin kadına verdiği ya da vermeyi taahhüt ettiği mal, para veya değerli başka bir şeydir. Boşanma sürecinde kadının mehir talep edip edemeyeceği ise sıklıkla sorulan bir sorudur.
Bu makalede, boşanma davalarında kadının mehir talep edebilme hakkını Türk Medeni Kanunu’na uygun bir şekilde ele alacağız ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken hukuki unsurları inceleyeceğiz.
Mehir Nedir? Türk Medeni Kanunu’nda Yeri Var mı?
Mehir, İslam hukukuna özgü bir uygulamadır. Evlilik sırasında ya da boşanma durumunda erkeğin kadına vermeyi taahhüt ettiği bir tür maddi güvencedir. Mehir, evlilik akdi sırasında belirlendiği takdirde, erkeğin bu taahhüdü yerine getirmesi beklenir. Ancak, Türk Medeni Kanunu‘nda doğrudan mehir kavramına yer verilmemiştir. Bu nedenle, mehirin hukuki boyutu Türkiye’de sıklıkla tartışılmaktadır.
Yargıtay kararları doğrultusunda, mehir, Türk hukuku açısından bağışlama sözleşmesi olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede, mehir talepleri medeni hukuk hükümlerine göre değerlendirilebilir. Türk Medeni Kanunu’nun TMK m. 193 maddesi gereği, eşler birbirlerine karşı mali yükümlülüklerde bulunabilirler ve bu yükümlülükler bir sözleşme niteliğinde değerlendirilir. Dolayısıyla, mehir de bir sözleşme hükmü olarak kabul edilip hukuki sonuç doğurabilir.
Boşanma Davasında Mehir Talebi Nasıl Yapılır?
Boşanma davası sürecinde kadının mehir talep etmesi mümkündür. Ancak bu talebin geçerli olması için bazı önemli hukuki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Öncelikle, mehir anlaşmasının yazılı olması büyük önem taşır. Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 288. maddesi gereğince, bağışlama sözleşmesi yazılı olarak yapılmalıdır. Mehir, bağışlama sözleşmesi kapsamında değerlendirildiği için, mehir talebi de yazılı bir anlaşmayla desteklenmelidir.
Mehir talebinde bulunan kadın, boşanma davası sürecinde bu anlaşmayı mahkemeye sunarak mehir hakkını talep edebilir. Mahkeme, bu talebi değerlendirirken taraflar arasında yapılmış olan anlaşmanın geçerliliğine bakar. Eğer anlaşma yazılı değilse ya da ispat edilemezse, bu durumda mehir talebi reddedilebilir.
Kadın Hangi Durumlarda Mehir Alamaz?
Türk Medeni Kanunu’na göre mehir talebinin hukuki olarak geçerli olabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. En önemli şart, mehir anlaşmasının yazılı olmasıdır. Eğer evlilik sırasında yazılı bir mehir anlaşması yapılmamışsa, kadın bu hakkını talep edemez. Çünkü mehir, Türk hukuku açısından bir sözleşme niteliğindedir ve yazılı belgelerle ispatlanmalıdır.
Mehir anlaşması yazılı olmasına rağmen bazı durumlarda mehir talebi reddedilebilir. Örneğin, mehir talebinin zaman aşımına uğramış olması ya da taraflar arasında başka bir anlaşmazlık olması durumunda, mehir hakkı geçersiz sayılabilir. Bu nedenle, mehir talebinde bulunacak kadınların bu süreci dikkatle yürütmesi ve uzman bir avukattan destek alması önerilir.
Mehir Parası Boşanma Davasında Talep Edilir mi?
Boşanma sürecinde kadının mehir talep edebilmesi için bunun boşanma davası sürecinde mahkemeye sunulması gerekir. Kadın, boşanma davası sırasında mehir talebinde bulunmazsa, mahkeme kendiliğinden bu konuda bir karar vermez. Bu nedenle, mehir hakkını kullanmak isteyen kadının, boşanma davası sürecinde bu talebini net bir şekilde belirtmesi şarttır.
Mehir parası, müeccel mehir (ertelenmiş mehir) kapsamında boşanma anında talep edilebilir. Eğer evlilik sırasında mehirin ertelenmesi kararlaştırılmışsa, boşanma davası açıldığında bu hak talep edilebilir. Kadın, evlilik sürecinde belirlenen mehir miktarını mahkemeye sunarak bu talebini dile getirebilir ve mehir hakkını elde edebilir.
Mehir Talebinin İspatı Nasıl Yapılır?
Türk Medeni Kanunu’na göre, mehir talebinin geçerli olabilmesi için yazılı bir sözleşme gereklidir. Türk Borçlar Kanunu’nun 14. maddesi gereğince bağışlama sözleşmeleri yazılı yapılmalı ve taraflarca imzalanmalıdır. Mehir anlaşması da bir bağışlama sözleşmesi olduğundan, kadının mehir talebini yazılı bir belge ile ispatlaması gerekmektedir.
Yazılı bir mehir anlaşması yoksa, kadının mehir talebini tanıklarla ispatlaması mümkün değildir. Bu nedenle, evlilik sırasında mehir talebi yapıldığında, tarafların mutlaka yazılı bir sözleşme düzenlemeleri büyük önem taşır. Mehir anlaşmasının taraflar arasında imzalanmış olması, boşanma sürecinde kadının bu hakkını talep etmesini sağlar.
Boşanmak İsteyen Kadına Mehir Verilir mi?
Boşanma davasını kimin açtığına bakılmaksızın, kadın mehir talep edebilir. Önemli olan, evlilik sırasında bir mehir anlaşmasının yapılmış olmasıdır. Eğer mehir anlaşması yazılı bir belge ile kayıt altına alınmışsa, boşanma sürecinde bu hak talep edilebilir.
Türk Medeni Kanunu’na göre, evlilik sırasında kararlaştırılan mehir, boşanma sürecinde de geçerliliğini korur. Boşanma davasını kadın açsa bile, bu durum mehir hakkının talep edilmesini engellemez. Mahkeme, kadının mehir talebini değerlendirir ve bu doğrultuda bir karar verir.
Boşanma Sürecinde Mehir Hakkını Talep Etmek İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Mehir hakkını talep etmek isteyen kadınların hukuki süreçleri dikkatle takip etmeleri ve yazılı belgelerle bu hakkı ispat etmeleri gerekmektedir. Boşanma sürecinde mehir talebinde bulunurken şu hususlara dikkat edilmelidir:
- Yazılı Anlaşma: Mehir talebi için yazılı bir sözleşmenin bulunması gereklidir. Sözleşme yazılı değilse, mehir talebinde bulunmak mümkün olmayabilir.
- Mahkemeye Sunum: Boşanma davası sırasında mehir talebinin mahkemeye sunulması gerekmektedir. Mahkeme kendiliğinden mehir talebinde bulunmaz.
- Süreç Yönetimi: Boşanma sürecinde mehir talebinin ispatı ve takip edilmesi, hukuki bilgi gerektirir. Bu nedenle uzman bir avukattan destek alınmalıdır.
Görevli Mahkeme ve Mehir Davaları
Boşanma davası sırasında mehir talep edilecekse, görevli mahkeme aile mahkemesidir. Ancak, boşanma davası açılmamışsa ve yalnızca mehir alacağı talep edilecekse, bu durumda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesi olacaktır. Çünkü mehir, hukuki bir sözleşme niteliğindedir ve sözleşmeye dayalı davalar asliye hukuk mahkemelerinde görülmektedir.
Mehir Talebi, Kadının Maddi Güvencesi
Mehir, kadının evlilik sırasında sahip olduğu önemli bir mali haktır. Türk Medeni Kanunu’nda doğrudan yer almamakla birlikte, Yargıtay kararları doğrultusunda mehir, bağışlama sözleşmesi olarak kabul edilmektedir ve boşanma sürecinde talep edilebilir. Kadınlar, boşanma davası sırasında mehir talebinde bulunabilir ve bu haklarını yazılı belgelerle ispatlayarak alabilirler. Ancak bu süreçlerin hukuki olarak dikkatle yönetilmesi gerekmektedir.
Boşanma sürecinde mehir hakkınızla ilgili daha fazla bilgi almak ve hukuki destek almak için Bursa Boşanma Avukatı Av. Ümit Çelebi ile iletişime geçebilirsiniz.
